พืช
(Plant)

ธาตุทั้ง 5 + อาหาร

อาหาร คือ การเคลื่อนที่ หรือแปรสภาพของ ธาตุทั้ง 5 ออกมาเป็นพลัง หรือกำลังงาน (energy)

สสาร + พลังงาน + กริยา
(Mass + Power + Action)

กริยา หมายถึง อาการ ที่เป็นผลจาก การแปรสภาพของ ธาตุทั้ง 5

สิ่งมีชีวิต ระดับ “พีชะ”
(Organic)

สัตว์
(Animal)

ธาตุทั้ง 5 + อาหาร + ภูตะ (ความรู้สึก-รับรู้ได้)

ภูตะ คือ จิตใจ ที่สามารถรับรู้ได้ หรือรู้สึกได้ ต่อสิ่งต่อไปนี้ (1) อุณหภูมิ (2) แสง สี (3) เสียง
(4) รส (5) กลิ่น (6) สัมผัสทางผิวหนัง (7) อารมณ์

สสาร + พลังงาน + กริยา + กรรม + วัฎฎะ
(Mass + Power + Action + Motion + Eternity)

สัตว์ไม่สามารถรับรู้เรื่อง ปาณะ หรือวิญญาณ ได้ ดังนั้น ความดีความชั่ว สัตว์ไม่รู้จัก กรรมของสัตว์ จึงเป็น วัฎฎะ มิใช่วิบาก เพราะกรรมนั้นขาดเจตนา

ด้วยเหตุนี้ ภพ ชาติ ชรา มรณะ ของสัตว์จึงยาวนาน

สิ่งมีชีวิต ระดับ “เดรัจฉาน”
(Living)

คน หรือ
มนุษย์
(Homo Sapiens)

ธาตุทั้ง 5 + อาหาร + ภูตะ (ความรู้สึก-รับรู้ได้) + ปาณะ (วิญญาณ) + กิเลส

กิเลส เป็นเครื่องแบ่งเขต ความเป็นปุถุชน กัลยาณชน มนุษยชน

ปาณะ หรือ วิญญาณ คือ การรับรู้ได้ เรียนรู้ได้ มีจริงได้ และเป็นจริงได้ (Being) ในเรื่องของ
(1) ดี-ชั่ว (2) จริง-เท็จ (3) ศิลป-อนาจาร
(4) ควรทำ-ควรละเว้น (5) หมด-เหลือ

ถ้ารับรู้ได้ เรียนรู้ได้ เป็นได้แค่เพียง “คน”
ถ้าถึงขึ้น มีจริงได้ เป็นจริงได้ ก็เรียก “มนุษย์”
จนถึงขั้น “เทวดา”

สสาร + พลังงาน + กริยา + กรรม + วิบาก
(Mass + Power + Action + Motion + Effect)

สิ่งมีชีวิต ระดับ “ปุถุชน” (Person) หรือ
ระดับ “มนุษย์” (Human)

เทพ หรือ พระเจ้า

ธาตุทั้ง 5 + อาหาร + ภูตะ + ปาณะ + ภพ (สวรรค์)

ภพ คือ ความติด ความเหลือ ที่ค้างอยู่ในจิต (ชีวะนุปาทิ-ชีระนุปาทิ) หรือ ค้างอยู่ในวัฎฎะ (ภพ ชาติ ชรา มรณะ)

สสาร + พลังงาน + กริยา + กรรม + วิบาก
(Mass + Power + Action + Motion + Effect)

สิ่งมีชีวิต ระดับ “เทวะ” (God)

ธรรม

ธาตุทั้ง 5 + อาหาร + ภูตะ + ปาณะ + สุญญตา

สุญญตา คือ ไม่หลงเหลือ สิ่งต่อไปนี้ในจิต และวิญญาณเลย (Null)
-ความชั่ว -ความเท็จ -สังโยค –อกุศล –อวิชชา (ทุกข้อมีค่าเป็น 0)

สสาร + พลังงาน + กริยา + กรรม + กาละ
(Mass + Power + Action + Motion + Time)

กรรม ของสิ่งมีชีวิตระดับนี้ เป็นกรรมบริสุทธิ์ ที่ไม่มีผลกระทบต่อสิ่งใด หรืออะไร คงมีเวลาเท่านั้น เป็นสิ่งที่ดำเนินไป คู่กับกรรม หรือการกระทำ

สิ่งที่มีชีวิต ระดับ “ธรรมะ” (Integrity) หรือระดับเหนือชีวิต (Being Null)

เป็นผู้ที่ไม่เหลือแม้ ชีวะนุปาทิ และ ชีระนุปาทิ มีชีวิตเพื่อผู้อื่น หมดสิ้นอัตตาตัวตนใดๆ (สุญญตบุคคล หรือ สรรพัญญูบุคคล) ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต มีแต่ปัจจุบัน